Denizli’nin Çal İlçesi, Aşağıseyit Mahallesi’nde geleneksel olarak 8 asırdır devam eden “koyun olimpiyatı” diye de adlandırılan, insanın, sahip olduğu hayvana olan sevgisi ve onunla bütünleşmesini ortaya koyan bir etkinlik olan “Geleneksel Sudan Koyun Geçirme ve Çoban Bayramı”nda çekilen fotoğraf, UNESCO’nun (Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Örgütü) Nisan ayı dergisi The Unesco Courier Dergisi’nde, İpek Yolu’nda yaşanan ilginç festivaller, inançlar ve maneviyatlar, geleneksel sporlar, tekstil ve giyim konularında daha önce ödül almış fotoğrafları Nisan ayı sayısında “Göçebe Festivali” adıyla yayınlandı.
Somut Olmayan Kültürel Miras Ulusal Envanteri Listesinde “Çoban Bayramları” adı altında “Aşağıseyit Köyü Koyun Sudan Geçirme Festivali” olarak envantere geçen etkinlik her yıl Ağustos ayının son haftası düzenlenir.
Sabahın erken saatlerinde, sürülerin el koyunlarının öncülüğünde Menderes Irmağı’na girmeleri ile yarışlar başlar ve ikindiye kadar devam eder. Çobanla birlikte suya atlayan el koyun olarak adlandırılan (sürü lideri) koyun ve sürünün diğer koyunlarının Menderes Nehri’nin bir yakasından diğer yakasına geçişi çobanlar arasında yarıştırılır.
Aşağıseyit Mahallesi’nde her yıl düzenlenen yarışmaya ilham olan efsane; “Karakoyunlu Aşireti’nden bir çoban, Çal Yöresi’ne yerleşen Oğuz beylerinin birinin yanına işe girer. Çoban ile beyin kızı birbirlerine aşık olur. Yörede çok sevilen çoban, beyden kızını ister, ancak vermek istemeyen bey, çobana gerçekleştirmesinin imkansız olduğunu düşündüğü bir görev verir. Bey, çobana kızıyla evlenebilmesi için ‘Koyunlara 3 gün boyunca tuz yedireceksin ve Büyük Menderes Nehri’nden su içirmeden karşıya geçireceksin’ der. Bu şartı kabul eden çoban, denildiği gibi koyunları su içirmeden karşıya geçirir. Çobanın denileni başarmasına karşın bey yine de kızını vermez. Bey kızının aşkından hastalanması üzerine çoban yöreden kovulur, kız ise bir süre sonra ölür. Çoban, bundan sonraki ömrünü kaval çalarak dağlarda geçirir”. Yöre halkı, bu tarihten itibaren her yıl kendi aralarında sudan koyun geçirme yarışması yaparak, bu büyük aşka olan saygılarını gösteriyor.
